Alprazolam: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
| (Nie pokazano 27 wersji utworzonych przez 4 użytkowników) | |||
| Linia 6: | Linia 6: | ||
Na polskiej Wikipedii substancji poświęcona jest strona: https://pl.wikipedia.org/wiki/alprazolam | Na polskiej Wikipedii substancji poświęcona jest strona: https://pl.wikipedia.org/wiki/alprazolam | ||
=== Opracowania naukowe - informacje === | |||
'''Alprazolam''' jest lekiem psychotropowym z grupy benzodiazepin, stosowanym głównie w terapii zaburzeń lękowych i depresyjnych. Ma działanie przeciwlękowe, uspokajające, nasenne i miorelaksacyjne. | |||
Osoby badacze wykonują różne opracowania naukowe na temat alprazolamu, aby lepiej zrozumieć jego mechanizm działania, skuteczność, skutki uboczne i interakcje z innymi substancjami. | |||
Jednym z ważnych tematów badań naukowych jest skuteczność alprazolamu w terapii zaburzeń lękowych. Przeprowadzono wiele badań klinicznych, które potwierdzają, że alprazolam jest skutecznym lekiem w redukcji objawów lęku, takich jak napięcie, niepokój, lęki paniki i fobie. | |||
Inne opracowania naukowe dotyczą skutków ubocznych alprazolamu. Stwierdzono, że może on powodować senność, upośledzenie pamięci i koncentracji, zawroty głowy, nudności, zaburzenia koordynacji ruchowej oraz uzależnienie. Badania porównawcze przeprowadzone na grupach pacjentów stosujących różne benzodiazepiny wykazały, że alprazolam może mieć większe ryzyko uzależnienia niż niektóre inne leki z tej grupy. | |||
Inne badania naukowe dotyczą interakcji alprazolamu z innymi substancjami. Alprazolam może nasilać działanie alkoholu, innych leków uspokajających, opioidów i substancji działających na ośrodkowy układ nerwowy. Z tego powodu istnieje ryzyko niepożądanych skutków, takich jak nadmierne uspokojenie, depresja oddechowa i zaburzenia koordynacji. | |||
Opracowania naukowe na temat alprazolamu są istotne dla lekarzy, farmaceutów i pacjentów, ponieważ dostarczają informacji na temat skuteczności, korzyści, ryzyka i interakcji związanymi z tym lekiem. Wiedza ta jest podstawą do podejmowania decyzji dotyczących stosowania alprazolamu w terapii pacjentów z zaburzeniami lękowymi i depresyjnymi. | |||
== Informacje ogólne == | == Informacje ogólne == | ||
=== Opracowania naukowe === | '''Alprazolam''' (znany również jako Xanax) jest substancją depresyjną z klasy benzodiazepin. Jego charakterystyczne działanie obejmuje tłumienie lęku, uspokojenie, odhamowanie i rozluźnienie mięśni. | ||
Podobnie jak inne benzodiazepiny, alprazolam wiąże się z określonymi miejscami na receptorze GABA. Jest powszechnie stosowany w leczeniu zaburzeń lękowych, uogólnionych zaburzeń lękowych (GAD) lub zaburzeń lękowych (SAD). | |||
'''Alprazolam''' ma szybki początek działania i łagodzi objawy. Dziewięćdziesiąt procent szczytowych efektów osiąga się w ciągu pierwszej godziny stosowania w przygotowaniu do zaburzeń paniki, a pełne efekty szczytowe osiąga się odpowiednio w ciągu 1,5 i 1,6 godziny. Szczytowe korzyści osiągnięte w przypadku uogólnionego zaburzenia lękowego (GAD) mogą trwać do tygodnia. | |||
Nagłe odstawienie benzodiazepin może być potencjalnie niebezpieczne lub zagrażające życiu dla osób stosujących je regularnie przez dłuższy czas, czasami powodując drgawki lub śmierć. Zdecydowanie zaleca się zmniejszanie dawki poprzez stopniowe zmniejszanie ilości przyjmowanej każdego dnia przez dłuższy czas zamiast nagłego odstawiania. | |||
{{info|Źródło - Psychonautwiki.org - przetłumaczono na potrzeby Narkopedii.|alert-info}} | |||
=== Opracowania naukowe - z odnośnikami === | |||
'''M Rzewuska, K Sobucka: Alprazolam W leczeniu lęku uogólnionego z towarzyszącymi objawami depresyjnymi''' | '''M Rzewuska, K Sobucka: Alprazolam W leczeniu lęku uogólnionego z towarzyszącymi objawami depresyjnymi''' | ||
| Linia 25: | Linia 48: | ||
=== Zastosowanie medyczne === | === Zastosowanie medyczne === | ||
Krótkotrwałe leczenie: zespołu lęku napadowego z agorafobią lub bez niej, zespołu lęku uogólnionego, zespołu lękowego z wtórnym obniżeniem nastroju. Alprazolam wskazany jest tylko w sytuacjach, w których objawy są nasilone, zaburzają prawidłowe funkcjonowanie lub są bardzo uciążliwe dla pacjenta. | '''Krótkotrwałe leczenie''': zespołu lęku napadowego z agorafobią lub bez niej, zespołu lęku uogólnionego, zespołu lękowego z wtórnym obniżeniem nastroju. [[Alprazolam]] wskazany jest tylko w sytuacjach, w których objawy są nasilone, zaburzają prawidłowe funkcjonowanie lub są bardzo uciążliwe dla pacjenta. | ||
=== Zastosowanie rekreacyjne === | === Zastosowanie rekreacyjne === | ||
Jako substancja o działaniu depresyjnym na ośrodkowy układ nerwowy - alprazolam jest stosowany jako środek odurzający, uspokajający, wywołujący miłe odczucia. | Jako substancja o działaniu depresyjnym na '''ośrodkowy układ nerwowy''' - [[alprazolam]] jest stosowany jako środek odurzający, uspokajający, wywołujący miłe odczucia. | ||
=== Inne zastosowania === | === Inne zastosowania === | ||
Zmniejszenie zjazdu po stymulantach, uspokaja i obniżenia ciśnienie tętnicze. | |||
W dużych dawkach, pozwoli zasnąć na "zjeździe" amfetaminowym. | |||
== Sposoby przyjmowania, dawkowanie i zagrożenia == | == Sposoby przyjmowania, dawkowanie i zagrożenia == | ||
Należy ustalić najmniejszą skuteczną dawkę i stosować leczenie najkrócej, jak to możliwe. Leczenie, włącznie z czasem obejmującym stopniowe zmniejszanie dawki nie powinno trwać dłużej niż 8–12 tyg. | Należy ustalić najmniejszą skuteczną dawkę i stosować leczenie najkrócej, jak to możliwe. Leczenie, włącznie z czasem obejmującym stopniowe zmniejszanie dawki '''nie powinno trwać dłużej niż 8–12 tyg'''. | ||
Lek może wpływać na zdolności psychofizyczne, szczególnie, jeśli pacjent spożywa jednocześnie alkohol lub zażywa leki hamujące czynność OUN; należy poinformować o tym pacjenta zwłaszcza, jeśli w trakcie leczenia prowadzi on pojazdy mechaniczne lub obsługuje maszyny. | Lek może wpływać na zdolności psychofizyczne, szczególnie, jeśli pacjent spożywa jednocześnie alkohol lub zażywa leki hamujące czynność OUN; należy poinformować o tym pacjenta zwłaszcza, jeśli w trakcie leczenia prowadzi on pojazdy mechaniczne lub obsługuje maszyny. | ||
Wraz ze wzrostem stosowanej dawki wzrasta również ryzyko wystąpienia niepamięci następczej. | Wraz ze wzrostem stosowanej dawki wzrasta również ryzyko wystąpienia niepamięci następczej. | ||
== Dawkowanie rekreacyjne == | == Dawkowanie rekreacyjne == | ||
Za pierwszym razem | Za pierwszym razem '''należy brać 0,5 mg co pól godziny''', nie przekraczając 4 mg na dobę. 4 mg to lekarskie maks, dodając co pól godziny pól mg, sprawdzaj czy dana dawka ci odpowiada. Szukaj dla siebie optymalnej ilości. I nie przesadzaj. | ||
== Funkcjonowanie na rynku lub w podziemiu == | == Funkcjonowanie na rynku lub w podziemiu == | ||
| Linia 51: | Linia 74: | ||
== Chemia i farmakologia substancji == | == Chemia i farmakologia substancji == | ||
Alprazolam jest triazolową pochodną benzo-1,4-diazepiny o średnim czasie działania. Mechanizm działania nie został do końca wyjaśniony, jednak powiązany jest z układem GABA-ergicznym oraz kanałami chlorkowymi. Alprazolam nasila hamujące działanie kwasu γ-aminomasłowego (GABA) w centralnym układzie nerwowym. Poprzez interakcję z receptorami | [[Alprazolam]] jest triazolową pochodną benzo-1,4-diazepiny o średnim czasie działania. Mechanizm działania nie został do końca wyjaśniony, jednak powiązany jest z układem '''GABA-ergicznym''' oraz kanałami chlorkowymi. Alprazolam nasila hamujące działanie kwasu γ-aminomasłowego (GABA) w centralnym układzie nerwowym. Substancja jest pozytywnym, allosterycznym modulatorem receptorów GABA-A. Poprzez interakcję z tymi receptorami, receptory benzodiazepinowe powodują otwarcie kanałów chlorkowych w komórkach nerwowych oraz tym samym zwiększają przenikalność jonów chlorkowych do wnętrza komórki. Prawdopodobnie hamuje to przepływ impulsów przez obwody związane z ciałem migdałowatym odpowiedzialne za odczuwanie lęku. | ||
Alprazolam metabolizowany jest w wątrobie przez cytochrom P450 3A4 do czynnego α-hydroksyalprazolamu oraz nieaktywnego benzofenonu. Biodostępność przy podaniu doustnym wynosi około 90%. Stężenie maksymalne pojawia się po 1-2 godzinach, w przypadku leku o przedłużonym działaniu czas ten wynosi od 5 do 11 godzin. W 80% wiąże się z białkami osocza. Okres półtrwania wynosi 10-15 godzin, lek jest wydalany głównie z moczem. | |||
'''Alprazolam''' metabolizowany jest w wątrobie przez cytochrom P450 3A4 do czynnego '''α-hydroksyalprazolamu''' oraz nieaktywnego benzofenonu. Biodostępność przy podaniu doustnym wynosi około 90%. Stężenie maksymalne pojawia się po 1-2 godzinach, w przypadku leku o przedłużonym działaniu czas ten wynosi od 5 do 11 godzin. W 80% wiąże się z białkami osocza. Okres półtrwania wynosi 10-15 godzin, lek jest wydalany głównie z moczem. Inhibitory enzymu CYP3A4 mogą wpływać na farmakokinetykę alprazolamu, poprzez spowolnienie rozkładu leku, co może prowadzić do zwiększenia stężenia substancji w osoczu i nasilenia jej działania. Ze względu na występowanie w nim inhibitorów cytochromu P450 3A4 odradza się picie soku grejpfrutowego w okresie przyjmowania leku. | |||
== Uzależnienie i sposoby jego leczenia == | == Uzależnienie i sposoby jego leczenia == | ||
| Linia 58: | Linia 82: | ||
{{info|Hyperreal posiada spis placówek pomocy uzależnionym: https://hyperreal.info/help|alert-info}} | {{info|Hyperreal posiada spis placówek pomocy uzależnionym: https://hyperreal.info/help|alert-info}} | ||
Alprazolam może prowadzić do uzależnienia fizycznego i psychicznego. Z tego względu nie powinien być stosowany w lecznictwie dłużej niż kilka tygodni. Ze względu na duży potencjał uzależniający i szybki wzrost tolerancji zalecane jest stosowanie doraźne i zaczynanie od najmniejszej skutecznej dawki. Ryzyko uzależnienia jest dodatkowo większe u osób nadużywających innych substancji psychoaktywnych oraz z zaburzeniami osobowości. | [[Alprazolam]] może prowadzić do uzależnienia fizycznego i psychicznego. Z tego względu nie powinien być stosowany w lecznictwie dłużej niż kilka tygodni. Ze względu na duży potencjał uzależniający i szybki wzrost tolerancji zalecane jest stosowanie doraźne i zaczynanie od najmniejszej skutecznej dawki. Ryzyko uzależnienia jest dodatkowo większe u osób nadużywających innych substancji psychoaktywnych oraz z zaburzeniami osobowości. | ||
== Status prawny w poszczególnych krajach == | == Status prawny w poszczególnych krajach == | ||
=== Polska === | === Polska === | ||
Lek dostępny tylko na receptę. Sklasyfikowany jako substancja psychotropowa grupy IV-P. | Lek dostępny tylko na receptę. Sklasyfikowany jako substancja psychotropowa grupy IV-P. Posiadanie alprazolamu bez recepty to przestępstwo z art. 62 Ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii. | ||
=== Australia === | |||
Alprazolam był pierwotnie lekiem z Wykazu 4 (wydawanym wyłącznie na receptę), jednak od stycznia 2014 r. stanie się lekiem z Wykazu 8, podlegającym bardziej rygorystycznym wymogom dotyczącym przepisywania. | |||
=== Austria === | |||
Alprazolam jest legalny do użytku medycznego zgodnie z AMG (Arzneimittelgesetz Österreich) i nielegalny w przypadku sprzedaży lub posiadania bez recepty zgodnie z SMG (Suchtmittelgesetz Österreich). | |||
=== Czechy === | |||
Alprazolam jest substancją ujętą w wykazie IV (wykaz 7). Sprzedawany wyłącznie na receptę "bez niebieskiego paska" (§ 1, g), 1. of Nařízení vlády č. 463/2013 Sb.) | |||
=== Niemcy === | |||
Alprazolam jest kontrolowany zgodnie z Anlage III BtMG (ustawa o środkach odurzających, wykaz III) od 1 sierpnia 1986 r. Może być przepisywany wyłącznie na receptę na środki odurzające, z wyjątkiem preparatów zawierających do 1 mg triazolamu w każdej postaci dawkowania. | |||
=== Irlandia === | |||
Alprazolam jest lekiem z Wykazu 4. | |||
=== Włochy === | |||
Alprazolam jest lekiem z wykazu IV (Tabella 4) "Testo unico sulla droga (D.P.R. 309/90)". Gdy jest przepisywany do użytku medycznego, podlega sekcjom farmaceutycznym B i E (Tabella medicinali sezione B ed E). | |||
=== Rosja === | |||
W Rosji od 2013 r. alprazolam jest substancją kontrolowaną z Wykazu III. | |||
=== Szwecja === | |||
Alprazolam jest lekiem na receptę znajdującym się na liście IV (Schedule 4) zgodnie z ustawą o środkach odurzających (1968). | |||
=== Szwajcaria === | |||
Alprazolam jest substancją kontrolowaną wymienioną w Verzeichnis B. Dozwolone jest jego stosowanie w celach leczniczych. | |||
=== Turcja === | |||
Alprazolam jest substancją wydawaną wyłącznie na "zieloną receptę" i jest nielegalny, gdy jest sprzedawany lub posiadany bez recepty. | |||
=== Holandia === | |||
Alprazolam jest substancją z listy 2 ustawy o opium i jest dostępny na receptę. | |||
=== Anglia === | |||
Alprazolam jest sklasyfikowany jako lek kontrolowany i wymieniony w wykazie IV, część I (CD Benz POM) przepisów dotyczących nadużywania narkotyków z 2001 r., co pozwala na jego posiadanie na podstawie ważnej recepty. Ustawa o nadużywaniu narkotyków z 1971 r. sprawia, że posiadanie tego narkotyku bez recepty jest nielegalne i dla takich celów jest on klasyfikowany jako narkotyk klasy C. | |||
=== Stany Zjednoczone === | |||
{{info|Na forum hyperreala mamy dział poruszający prawne kwestie użytkowania narkotyków: https://hyperreal.info/talk/prawo.html|alert-info}} | {{info|Na forum hyperreala mamy dział poruszający prawne kwestie użytkowania narkotyków: https://hyperreal.info/talk/prawo.html|alert-info}} | ||
== Obecność substancji / rośliny w dziełach kultury i dyskursie społecznym == | == Obecność substancji / rośliny w dziełach kultury i dyskursie społecznym == | ||
Alprazolam zwłaszcza pod postacią leku ''Xanax'' stał się bardzo popularny w kulturze masowej. Motyw popularnego leku występuje głównie w muzyce hip hop i elektronicznej. Jednym z bardziej znanych amerykańskich artystów związanych z substancją jest ''Lil Peep''. W Polsce raper ''Quebonafide'' przyczynił się do popularyzacji substancji. | Alprazolam zwłaszcza pod postacią leku ''Xanax'' stał się bardzo popularny w kulturze masowej. Motyw popularnego leku występuje głównie w muzyce hip hop i elektronicznej. Jednym z bardziej znanych amerykańskich artystów związanych z substancją jest ''Lil Peep''. W Polsce raper ''Quebonafide'' przyczynił się do popularyzacji substancji. | ||
Aktualna wersja na dzień 16:35, 17 gru 2023
Klasyfikacja podstawowa
Metka substancji
hyperreal.info
Tripraporty na NeuroGroove: http://neurogroove.info/tagi/apteka/alprazolam
Dyskusja na forum Talk: https://hyperreal.info/talk/alprazolam-watek-ogolny-t10234.html
Wzór chemiczny
![[]](/wzory/Alprazolam.svg)
CC1=NN=C2N1C3=C(C=C(C=C3)Cl)C(=NC2)C4=CC=CC=C4Nazwa generyczna
Inne nazwy substancji
8-chloro-1-metylo-6-fenylo-4H-[1,2,4]triazolo[4,3-a]-[1,4]-benzodiazepina, Alprazolamum, alpra
Odmiany nazwy substancji
alprazolamu, alprazolamie, alprazolamem, alprazolamowi, alpry, alprze, alprą, alprę, Xanaxu, Xanaxowi, Xanaxem, Xanaxie, Afobamu, Afobamowi, Afobamem, Afobamie, Zomirenowi, Zomirenem, Zomirenie, Zomirenu
Wikipedia
Na polskiej Wikipedii substancji poświęcona jest strona: https://pl.wikipedia.org/wiki/alprazolam
Opracowania naukowe - informacje
Alprazolam jest lekiem psychotropowym z grupy benzodiazepin, stosowanym głównie w terapii zaburzeń lękowych i depresyjnych. Ma działanie przeciwlękowe, uspokajające, nasenne i miorelaksacyjne.
Osoby badacze wykonują różne opracowania naukowe na temat alprazolamu, aby lepiej zrozumieć jego mechanizm działania, skuteczność, skutki uboczne i interakcje z innymi substancjami.
Jednym z ważnych tematów badań naukowych jest skuteczność alprazolamu w terapii zaburzeń lękowych. Przeprowadzono wiele badań klinicznych, które potwierdzają, że alprazolam jest skutecznym lekiem w redukcji objawów lęku, takich jak napięcie, niepokój, lęki paniki i fobie.
Inne opracowania naukowe dotyczą skutków ubocznych alprazolamu. Stwierdzono, że może on powodować senność, upośledzenie pamięci i koncentracji, zawroty głowy, nudności, zaburzenia koordynacji ruchowej oraz uzależnienie. Badania porównawcze przeprowadzone na grupach pacjentów stosujących różne benzodiazepiny wykazały, że alprazolam może mieć większe ryzyko uzależnienia niż niektóre inne leki z tej grupy.
Inne badania naukowe dotyczą interakcji alprazolamu z innymi substancjami. Alprazolam może nasilać działanie alkoholu, innych leków uspokajających, opioidów i substancji działających na ośrodkowy układ nerwowy. Z tego powodu istnieje ryzyko niepożądanych skutków, takich jak nadmierne uspokojenie, depresja oddechowa i zaburzenia koordynacji.
Opracowania naukowe na temat alprazolamu są istotne dla lekarzy, farmaceutów i pacjentów, ponieważ dostarczają informacji na temat skuteczności, korzyści, ryzyka i interakcji związanymi z tym lekiem. Wiedza ta jest podstawą do podejmowania decyzji dotyczących stosowania alprazolamu w terapii pacjentów z zaburzeniami lękowymi i depresyjnymi.
Informacje ogólne
Alprazolam (znany również jako Xanax) jest substancją depresyjną z klasy benzodiazepin. Jego charakterystyczne działanie obejmuje tłumienie lęku, uspokojenie, odhamowanie i rozluźnienie mięśni.
Podobnie jak inne benzodiazepiny, alprazolam wiąże się z określonymi miejscami na receptorze GABA. Jest powszechnie stosowany w leczeniu zaburzeń lękowych, uogólnionych zaburzeń lękowych (GAD) lub zaburzeń lękowych (SAD).
Alprazolam ma szybki początek działania i łagodzi objawy. Dziewięćdziesiąt procent szczytowych efektów osiąga się w ciągu pierwszej godziny stosowania w przygotowaniu do zaburzeń paniki, a pełne efekty szczytowe osiąga się odpowiednio w ciągu 1,5 i 1,6 godziny. Szczytowe korzyści osiągnięte w przypadku uogólnionego zaburzenia lękowego (GAD) mogą trwać do tygodnia.
Nagłe odstawienie benzodiazepin może być potencjalnie niebezpieczne lub zagrażające życiu dla osób stosujących je regularnie przez dłuższy czas, czasami powodując drgawki lub śmierć. Zdecydowanie zaleca się zmniejszanie dawki poprzez stopniowe zmniejszanie ilości przyjmowanej każdego dnia przez dłuższy czas zamiast nagłego odstawiania.
Opracowania naukowe - z odnośnikami
M Rzewuska, K Sobucka: Alprazolam W leczeniu lęku uogólnionego z towarzyszącymi objawami depresyjnymi (badanie wstępne) [1]
AKK Malyszczak, JA Beszlej: Alprazolam (Xanax) w leczeniu zaburzeń lękowych - Doświadczenia Kliniki Psychiatrycznej we Wrocławiu [2]
Autorskie zdjęcia i filmy związane z substancją
Otrzymywanie / pozyskiwanie
Zastosowanie
Zastosowanie medyczne
Krótkotrwałe leczenie: zespołu lęku napadowego z agorafobią lub bez niej, zespołu lęku uogólnionego, zespołu lękowego z wtórnym obniżeniem nastroju. Alprazolam wskazany jest tylko w sytuacjach, w których objawy są nasilone, zaburzają prawidłowe funkcjonowanie lub są bardzo uciążliwe dla pacjenta.
Zastosowanie rekreacyjne
Jako substancja o działaniu depresyjnym na ośrodkowy układ nerwowy - alprazolam jest stosowany jako środek odurzający, uspokajający, wywołujący miłe odczucia.
Inne zastosowania
Zmniejszenie zjazdu po stymulantach, uspokaja i obniżenia ciśnienie tętnicze. W dużych dawkach, pozwoli zasnąć na "zjeździe" amfetaminowym.
Sposoby przyjmowania, dawkowanie i zagrożenia
Należy ustalić najmniejszą skuteczną dawkę i stosować leczenie najkrócej, jak to możliwe. Leczenie, włącznie z czasem obejmującym stopniowe zmniejszanie dawki nie powinno trwać dłużej niż 8–12 tyg. Lek może wpływać na zdolności psychofizyczne, szczególnie, jeśli pacjent spożywa jednocześnie alkohol lub zażywa leki hamujące czynność OUN; należy poinformować o tym pacjenta zwłaszcza, jeśli w trakcie leczenia prowadzi on pojazdy mechaniczne lub obsługuje maszyny. Wraz ze wzrostem stosowanej dawki wzrasta również ryzyko wystąpienia niepamięci następczej.
Dawkowanie rekreacyjne
Za pierwszym razem należy brać 0,5 mg co pól godziny, nie przekraczając 4 mg na dobę. 4 mg to lekarskie maks, dodając co pól godziny pól mg, sprawdzaj czy dana dawka ci odpowiada. Szukaj dla siebie optymalnej ilości. I nie przesadzaj.
Funkcjonowanie na rynku lub w podziemiu
Alprazolam na rynku funkcjonuje jako substancja czynna preparatów handlowych: Afobam, Alpragen, Alprazomerck, Alprox, Neurol, Xanax i Zomiren. Jest benzodiazepiną przepisywaną na receptę od np. psychiatry bądź lekarza rodzinnego. Tak więc lek ten legalnie można zakupić w aptece posiadając receptę. Jednak na czarnym rynku wciąż istnieje możliwość zakupu benzodiazepin.
Chemia i farmakologia substancji
Alprazolam jest triazolową pochodną benzo-1,4-diazepiny o średnim czasie działania. Mechanizm działania nie został do końca wyjaśniony, jednak powiązany jest z układem GABA-ergicznym oraz kanałami chlorkowymi. Alprazolam nasila hamujące działanie kwasu γ-aminomasłowego (GABA) w centralnym układzie nerwowym. Substancja jest pozytywnym, allosterycznym modulatorem receptorów GABA-A. Poprzez interakcję z tymi receptorami, receptory benzodiazepinowe powodują otwarcie kanałów chlorkowych w komórkach nerwowych oraz tym samym zwiększają przenikalność jonów chlorkowych do wnętrza komórki. Prawdopodobnie hamuje to przepływ impulsów przez obwody związane z ciałem migdałowatym odpowiedzialne za odczuwanie lęku.
Alprazolam metabolizowany jest w wątrobie przez cytochrom P450 3A4 do czynnego α-hydroksyalprazolamu oraz nieaktywnego benzofenonu. Biodostępność przy podaniu doustnym wynosi około 90%. Stężenie maksymalne pojawia się po 1-2 godzinach, w przypadku leku o przedłużonym działaniu czas ten wynosi od 5 do 11 godzin. W 80% wiąże się z białkami osocza. Okres półtrwania wynosi 10-15 godzin, lek jest wydalany głównie z moczem. Inhibitory enzymu CYP3A4 mogą wpływać na farmakokinetykę alprazolamu, poprzez spowolnienie rozkładu leku, co może prowadzić do zwiększenia stężenia substancji w osoczu i nasilenia jej działania. Ze względu na występowanie w nim inhibitorów cytochromu P450 3A4 odradza się picie soku grejpfrutowego w okresie przyjmowania leku.
Uzależnienie i sposoby jego leczenia
Alprazolam może prowadzić do uzależnienia fizycznego i psychicznego. Z tego względu nie powinien być stosowany w lecznictwie dłużej niż kilka tygodni. Ze względu na duży potencjał uzależniający i szybki wzrost tolerancji zalecane jest stosowanie doraźne i zaczynanie od najmniejszej skutecznej dawki. Ryzyko uzależnienia jest dodatkowo większe u osób nadużywających innych substancji psychoaktywnych oraz z zaburzeniami osobowości.
Status prawny w poszczególnych krajach
Polska
Lek dostępny tylko na receptę. Sklasyfikowany jako substancja psychotropowa grupy IV-P. Posiadanie alprazolamu bez recepty to przestępstwo z art. 62 Ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii.
Australia
Alprazolam był pierwotnie lekiem z Wykazu 4 (wydawanym wyłącznie na receptę), jednak od stycznia 2014 r. stanie się lekiem z Wykazu 8, podlegającym bardziej rygorystycznym wymogom dotyczącym przepisywania.
Austria
Alprazolam jest legalny do użytku medycznego zgodnie z AMG (Arzneimittelgesetz Österreich) i nielegalny w przypadku sprzedaży lub posiadania bez recepty zgodnie z SMG (Suchtmittelgesetz Österreich).
Czechy
Alprazolam jest substancją ujętą w wykazie IV (wykaz 7). Sprzedawany wyłącznie na receptę "bez niebieskiego paska" (§ 1, g), 1. of Nařízení vlády č. 463/2013 Sb.)
Niemcy
Alprazolam jest kontrolowany zgodnie z Anlage III BtMG (ustawa o środkach odurzających, wykaz III) od 1 sierpnia 1986 r. Może być przepisywany wyłącznie na receptę na środki odurzające, z wyjątkiem preparatów zawierających do 1 mg triazolamu w każdej postaci dawkowania.
Irlandia
Alprazolam jest lekiem z Wykazu 4.
Włochy
Alprazolam jest lekiem z wykazu IV (Tabella 4) "Testo unico sulla droga (D.P.R. 309/90)". Gdy jest przepisywany do użytku medycznego, podlega sekcjom farmaceutycznym B i E (Tabella medicinali sezione B ed E).
Rosja
W Rosji od 2013 r. alprazolam jest substancją kontrolowaną z Wykazu III.
Szwecja
Alprazolam jest lekiem na receptę znajdującym się na liście IV (Schedule 4) zgodnie z ustawą o środkach odurzających (1968).
Szwajcaria
Alprazolam jest substancją kontrolowaną wymienioną w Verzeichnis B. Dozwolone jest jego stosowanie w celach leczniczych.
Turcja
Alprazolam jest substancją wydawaną wyłącznie na "zieloną receptę" i jest nielegalny, gdy jest sprzedawany lub posiadany bez recepty.
Holandia
Alprazolam jest substancją z listy 2 ustawy o opium i jest dostępny na receptę.
Anglia
Alprazolam jest sklasyfikowany jako lek kontrolowany i wymieniony w wykazie IV, część I (CD Benz POM) przepisów dotyczących nadużywania narkotyków z 2001 r., co pozwala na jego posiadanie na podstawie ważnej recepty. Ustawa o nadużywaniu narkotyków z 1971 r. sprawia, że posiadanie tego narkotyku bez recepty jest nielegalne i dla takich celów jest on klasyfikowany jako narkotyk klasy C.
Stany Zjednoczone
Obecność substancji / rośliny w dziełach kultury i dyskursie społecznym
Alprazolam zwłaszcza pod postacią leku Xanax stał się bardzo popularny w kulturze masowej. Motyw popularnego leku występuje głównie w muzyce hip hop i elektronicznej. Jednym z bardziej znanych amerykańskich artystów związanych z substancją jest Lil Peep. W Polsce raper Quebonafide przyczynił się do popularyzacji substancji.