Kodeina

Klasyfikacja podstawowa

Metka substancji

hyperreal.info

Tripraporty na NeuroGroove: http://neurogroove.info/tagi/chemia/kodeina

Dyskusja na forum Talk: https://hyperreal.info/talk/kodeina.html

Wzór chemiczny

CN1CC[C@]23C4=C5C=CC(OC)=C4O[C@H]2[C@@H](O)C=C[C@H]3[C@H]1C5

Nazwa generyczna

Antidol, Thiocodin, Solpadeine, Ascodan

Inne nazwy substancji

metylomorfina, koda, Codeinum, Codeini phosphas, 3-metylomorfina, 4,5-epoksy-3-metoksy-N-metylomorfina-7-en-6-ol

Odmiany nazwy substancji

kodeiny, kodeinie, kodeiną, kodeinę, kodeino, metylomorfiny, metylomorfinie, metylomorfiną, metylomorfinę, kody, kodą, kodę, kodzie

Uwaga! Zawartości metki nie edytujemy w Kuchni [H]yperreala. Jest ona generowana automatycznie z repozytorium https://github.com/hyperreal/Substancje - zapraszamy do współpracy przy tworzeniu tej listy na GitHubie.

Wikipedia

Na polskiej Wikipedii substancji poświęcona jest strona: https://pl.wikipedia.org/wiki/kodeina

Zastosowanie

Zastosowanie medyczne

• przeciwbólowo, pod postacią fosforanu półwodnego - najczęściej w skojarzeniu z lekami z grupy NLPZ np. paracetamolem, w dawkach bez tolerancji - do 30mg jako dawka jednorazowa co 4-6 godzin.
• przeciwkaszlowo, pod postacią fosforanu półwodnego - w skojarzeniu z lekami wykrztuśnymi np. sulfogwajakolem, w dawkach bez tolerancji - do 30mg jako dawka jednorazowa co 4-6 godzin.

Zalecana dawka dobowa kodeiny wynosi 0,5-1mg/kg/dobę.

Kodeinę stosuje się również w skojarzeniu z kofeiną, kwasem acetylosalicylowym, ibuprofenem, wapniem i tymiankiem.

Zastosowanie rekreacyjne

Zastosowanie rekreacyjne w przypadku kodeiny objawia się z wzięciem dużo większej dawki, niż jest zalecana. Są dwa popularne preparaty, z których możemy skorzystać:

• Antidol 15 - 1 tabl zawiera 15 mg fosforu półwodnego kodeiny oraz 500mg paracetamolu - preparat jest stosowany przeciwbólowo, cena ok. 10zł
• Thiocodin - 1 tabl zawiera 15 mg fosforu półwodnego kodeiny oraz 300mg sulfogwajakolu - preparat jest stosowany na suchy kaszel, cena od 5zł w górę

W przypadku Antidolu 15 przed wzięciem należy wyekstrahować paracetamol, ponieważ wyższe dawki paracetamolu mogą spowodować uszkodzenie wątroby, a nawet powolną, bolesną śmierć. Popularną metodą na ekstrahowanie paracetamolu jest CWE, czyli cold water extraction. Odsyłam tutaj do linku:

http://pokazywarka.pl/antek/

Natomiast w przypadku Thiocodinu możemy śmiało zażywać tabletki bez ekstrakcji. Trzeba jednak uważać, gdyż sulfogwajakol w dużym stopniu podrażnia śluzówkę żołądka, co może prowadzić do tworzenia się stanów zapalnych, nadżerek, a nawet wrzodów w przypadku długiego zażywania. Drażniące właściwości sulfogwajakolu oraz jego smak mogą również prowadzić do odruchów wymiotnych i wymiotów.

Kodeina aby dobrze zadziałać, powinna być przyjmowana na pusty żołądek. Zaleca się aby 2-3 godziny przed aplikacją dawki nic nie jeść.

Przed pierwszym zażyciem powinno się przeprowadzić próbę uczuleniową. Zażyć pół opakowania i obserwować czy nic się nie dzieje. Jeśli nie - możemy śmiało się zabrać za całe opakowanie. Osoba, która po raz pierwszy w życiu ma kontakt z opioidami może wymagać wyrobienia receptorów opioidowych. Wyrabiają się z reguły po paru zażyciach.

Sposoby przyjmowania, dawkowanie i zagrożenia

Drogi podania

• doustnie
• domięśniowo
• doodbytniczo

Dawkowanie

Dawki lecznicze dla osób bez tolerancji zamykają się w przedziale 8-30mg jednorazowo w odstępach 4-6h Dawki odurzające dla osób bez tolerancji mogą być różne w zależności od wydzielanego przez ich organizm enzymu CYP2D6. Standardowo za dawkę początkową uznaje się 150mg.

Zagrożenia

• uzależnienie psychofizyczne
• depresja oddechowa
• zatrzymanie akcji serca
• problemy żołądkowo-jelitowe
• zaburzenia pracy układu wydalniczego

Jednym z zagrożeń jest również silna reakcja histaminowa przy podaniu dożylnym, które może prowadzić bezpośrednio do zgonu. Dlatego też kodeiny nie powinno podawać się dożylnie, a przy podaniu domięśniowym należy zachować szczególną ostrożność.

Chemia i farmakologia substancji

Interakcje:

• zwiększa przeciwbólowe działanie salicylanów i pochodnych pirazolonu
• potęguje działanie antykoagulacyjne doustnych leków przeciwzakrzepowych, inhibitorów MAO
• przeciwwrzodowe leki zobojętniające kwas solny nasilają depresyjne działanie kodeiny
• alkohol etylowy zażyty wraz z kodeiną wzmaga depresję ośrodkowego układu nerwowego
• leki antyhistaminowe H1 I generacji (np. hydroksyzyna, difenhydramina) zwiększają depresyjne działanie kodeiny na ośrodkowy układ nerwowy
• neuroleptyki zwiększają depresyjne działanie kodeiny na ośrodkowy układ nerwowy
• benzodiazepiny oraz barbiturany w dużym stopniu zwiększają depresyjne działanie kodeiny na ośrodkowy układ nerwowy

Kodeina jest metabolizowana w wątrobie przez enzymy wątrobowe cytochromu P-450. Ważniejsze metabolity kodeiny:

• morfina (5-10% dawki, przykładowo jak zażyjemy 150mg, zostanie to zmetabolizowane w ok. 15mg morfiny)
• norkodeina (ok. 10% dawki)
• reszta jest sprzęgana z kwasem glukuronowym do 6-glukuronidu kodeiny

W przypadku morfiny, powstaje ona poprzez demetylację kodeiny przy udziale CYP2D6

90% zażytej kodeiny wraz z metabolitami są wydalane wraz z moczem w przeciągu 24 godzin.

Działanie kodeiny, zależne od różnorodności cytochromu P-450 2D6 (CYP2D6) jest w ogromnej mierze zależne od fenotypu tegoż enzymu, który jest odpowiedzialny za demetylację kodeiny do morfiny. Każdy z nas może mieć inaczej zbudowany ten enzym i na każdego kodeina może różnie działać. Na jednego mocniej, na innego słabiej, na innego prawie w ogóle. Istnieją substancje, które mogą nasilić działanie euforyczne jak i sedatywne kodeiny, są to:

• inhibitory CYP3A4
• inhibitory CYP2D6

Przykładami inhibitorów CYP3A4, mogą być:

diritromycyna
roksitromycyna
klarytromycyna
amentoflawon
bergamotyna (zawarta w grejpfrucie)
flukonazol
buprenorfina
kafestol 
kwercetyna

Wzrost stężenia CYP3A4 oznacza więcej transformacji kodeiny -> morfiny, a mniej do mniej aktywnych metabolitów takich jak chociażby norkodeina.

Aczkolwiek wyżej wymienione substancje mogą okazać się być trudne do zdobycia, bądź też bardziej szkodliwe niż przykładowo antyhistaminy, które działają synergicznie z opioidami, powodując zwiększoną depresję ośrodkowego układu nerwowego, dodatkowo niwelując wyrzut histaminy(który po kodeinie może być całkiem spory). Najbardziej pożądanymi z antyhistamin, są antyhistaminy I generacji, które w większości inhibitują enzym CYP2D6. Przykładami mogą być:

prometazyna (np. Diphergan, dostępny na receptę)
difenhydramina (np. Apap noc w połączeniu z paracetamolem, dostępny bez recepty)
dimenhydrynat (np. Aviomarin, dostępny bez recepty)
hydroksyzyna (np. Atarax, Hydroxizinum, dostępne na receptę)

Uzależnienie i sposoby jego leczenia

Uzależnienie w przypadku kodeiny występuje w postaci psychicznej jak i fizycznej. Uzależnienie psychiczne może rozwijać się bardzo szybko, biorący ma chęć powtórzenia stanu odurzenia jaki wywołuje kodeina, widzi w tym swoją ucieczkę od rzeczywistości, problemów, bądź to po prostu bardzo lubi. Rozwinięcie uzależnienia fizycznego trwa znacznie dłużej i wymaga codziennego brania całkiem sporych dawek. W przypadku kodeiny zespół abstynencyjny jest całkiem łagodny w porównaniu do mocniejszych opioidów jak np. morfina, heroina, fentanyl. Objawy występujące po długotrwałym braniu kodeiny mogą być porównywalne z przeziębieniem, mogą wystąpić biegunki, bezsenność i brak motywacji.

Pamiętaj! Hyperreal posiada spis placówek pomocy uzależnionym: https://hyperreal.info/help

Status prawny w poszczególnych krajach

Polska

Kodeina w Polsce jest nielegalna i widnieje w grupie II-N w wykazie środków odurzających i substancji psychotropowych. Występuje natomiast w postaci preparatów medycznych dostępnych do nabycia w aptece.

Pamiętaj! Na forum hyperreala mamy dział poruszający prawne kwestie użytkowania narkotyków: https://hyperreal.info/talk/prawo.html