GBL

Klasyfikacja podstawowa

Metka substancji

hyperreal.info

Tripraporty na NeuroGroove: http://neurogroove.info/tagi/chemia/gbl-gamma-butyrolakton

Dyskusja na forum Talk: https://hyperreal.info/talk/gbl-ghb.html

Wzór chemiczny

O=C1CCCO1

Inne nazwy substancji

gammabutyrolakton, dihydro 2(3H)-furanon, giebel, gwałciocha, gebels

Odmiany nazwy substancji

gieblowi, giebla, gieblem, gieblu, gebelsowi, gebelsem, gebelsa, gebelsie, gammabutyrolaktonem, gammabutyrolaktonu, gammabutyrolaktonie, gwałciochy, gwałciochą, gwałciochę, gwałciosze

Uwaga! Zawartości metki nie edytujemy w Kuchni [H]yperreala. Jest ona generowana automatycznie z repozytorium https://github.com/hyperreal/Substancje - zapraszamy do współpracy przy tworzeniu tej listy na GitHubie.

Wikipedia

Na polskiej Wikipedii substancji poświęcona jest strona: https://pl.wikipedia.org/wiki/GBL

Otrzymywanie / pozyskiwanie

---

Otrzymywanie GBL z THF:

Dwa sposoby otrzymywania gamma-butyrolaktoru z tetrahydrofuranu. Jedna za pomocą NaBrO3, a druga za pomocą KMnO4.

Otrzymywanie γ-butyrolaktonu (GBL) z tetrahydrofuranu przy użyciu Br2 jako utleniacza

Do ciągle mieszanej (mieszadło) mieszaniny 7,2g (0,1 mola) tetrahydrofuranu (THF) w 100ml wody dodano 15,1g bromianu sodu (NaBrO3) i 13,6g (0,1 mola) wodorosiarczanu potasu (KHSO4). Temperaturę mieszaniny utrzymywano przy 25-30°C. Mieszanie kontynuowano przez 16 godzin w temp. pokojowej dopóki cały THF przereagował. Następnie dodano 140-150ml 10% roztworu siarczan(IV) sodu (Na2SO3; by usunąć nadmiar utworzonego wolnego bromu) i 13,6g wodorosiarczanu potasu. Mieszaninę ochłodzono i przemywano 5x30ml dichlorometanem (CH2Cl2). Organiczną warstwę wysuszono nad bezwodny siarczanem(VI) magnezu (MgSO4), przesączono pod ciśnieniem i przedestylowano otrzymując γ-butyrolakton (GBL, temp. wrz. 204-205°C @ 760mm) z wydajnością 73%.

Mechanizm:

Obok GBL powstaje także kwas butano-1,4-diowy (HOOC-CH2-CH2-COOH) w wydajności 11%

NaBrO3 pełni rolę łagodnego utleniacza tworząc małe ilości wolnego bromu.

2,5 Br2 --> 5 Br-

5 Br- + BrO3- + H+ --> 3 Br2 + 3 H2O

Źródło: Tetrahedron 56, 1905-1910 (2000)

Otrzymywanie γ-butyrolaktonu z tetrahydrofuranu przy użyciu nadmanganianu potasu jako utleniacza

Do stężonego wodnego roztworu KMnO4 dodawano Al2O3 w stosunku 20:80 otrzymując pastę którą następnie ucierano w stosunku 1:1 z pięciowodnym hydratem siarczanu(VI) miedzi (CuSO4·5H2O) by uzyskać jednorodną mieszaninę. THF (2mmol) dodawano porcjami do utleniacza (~4g) w 25ml okrągłodennej kolbie wyposażonej w magnetyczne mieszadło. Mieszano przez 6 godzin w temp. pokojowej, a następnie przemyto minimalną ilością rozpuszczalnika (np. CH2Cl2) i przedestylowano otrzymując GBL o wysokiej czystości i wydajności 70%.

Źródło: Tetrahedron 42, 5833-5836 (2001)

---

Zastosowanie

Zastosowanie rekreacyjne

W zależności od dawki, GBL może działać pobudzająco, euforyzująco i w końcu silnie usypiająco. Efekty można porównywać do alkoholu, jednak nie są one identyczne. Na niektórych działa afrodyzjakalnie, aczkolwiek seks jest tutaj zaspokojeniem typowo "zwierzęcej" potrzeby, nie ma miejsca dla jakiś wyższych uczuciowo doznań.

Sposoby przyjmowania, dawkowanie i zagrożenia

GBL jest substancją, którą niebywale łatwo jest przedawkować, dlatego NIE WOLNO odmierzać go 'na oko', lub co gorsza dolewać go innym osobom bez ich wiedzy. Do dawkowania GBLa powinno się stosować małą strzykawkę lub jakąś miareczkę o odpowiednio małej skali. GBL należy brać odpowiedzialnie. Jest to najważniejsza zasada. Gibl jest gęstszy od wody i opada na dno szklanki. Przed spożyciem wstrząsnąć. Giebeel przeżera plastik, więc należy odpowiednio dobrać pojemnik. Warto myć ręce po aplikacji, chyba że ktoś lubi odciśnięte na klawiaturze linie papilarne i wyżarte klawisze.

1-1,5ml - działanie jest lekko wyczuwalne, może wystąpić delikatne pobudzenie i poprawa humoru. Działanie porównywalne do dwóch piw.

1,5-2,5ml - działanie mocno wyczuwalne, bardzo dobry humor aż do euforii (szczególnie przy muzyce), zawroty głowy, chęć rozmowy. Czasem duże pobudzenie seksualne. Trzeźwość umysłu większa niż w przypadku alkoholu. Równoważnik 4-5 piw.

2,5ml i więcej - chwila euforii, a następnie potężna potrzeba snu. Opadanie powiek, przysypianie. Przy większych dawkach można dosłownie zasnąć na stojąco. Jest to w zasadzie objaw przedawkowania. Czasem dochodzą do tego wymioty, drgawki, niekontrolowane zachowanie przy braku świadomości. Po większej dawce człowiek często zapada w kilkugodzinny sen, po którym budzi się całkiem trzeźwy.

Efekty pojedynczej dawki utrzymują się od 45 min do 1,5 godziny. Ogólnie można powiedzieć, że mniejsze dawki działają euforyzująco, a większe mocno odurzająco. Dawki powyżej 2,5ml nie są dla ludzi nieobytych z GBLem, bo po prostu można sobie zrobić krzywdę.

Uwaga! Dawkowanie różni się w zależności od osoby - niektórzy zasypiają już przy 1,5ml, inni nic nie czują po 3ml

Chemia i farmakologia substancji

- Wpływ GBL na hormon wzrostu

Wikipedia podaje, że GHB (do którego nasz GBL jest metabolizowany w organizmie) pobudza wydzielanie hormonu wzrostu. Efekt ten związany jest z oddziaływaniem GHB na receptory muskarynowe, poprzez zwiększone wydzielanie acetylocholiny.

Uzależnienie i sposoby jego leczenia

Przy odpowiednio długim i częstym zażywaniu można się uzależnić psychicznie i fizycznie. Objawy po zaprzestaniu brania po dłuższym ciągu to m.in. drgawki, pocenie się, zły nastrój lub nawet depresja, bezsenność, paranoje... Po kilku dniach abstynencji dolegliwości te mijają.

Pamiętaj! Hyperreal posiada spis placówek pomocy uzależnionym: https://hyperreal.info/help

Status prawny w poszczególnych krajach

Polska

Jest legalny. Nielegalna jest jego pochodna, GHB, występująca w postaci proszku. Warto zauważyć paradoks w którym GBL jest metabolizowany w ludzkim organizmie do nielegalnego GHB.

Pamiętaj! Na forum hyperreala mamy dział poruszający prawne kwestie użytkowania narkotyków: https://hyperreal.info/talk/prawo.html