Butan: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja nieprzejrzana]

[wersja przejrzana]

Aktualna wersja na dzień 13:01, 19 gru 2023

Klasyfikacja podstawowa[edytuj]

Metka substancji[edytuj]

hyperreal.info

Tripraporty na NeuroGroove: http://neurogroove.info/tagi/chemia/inhalanty

Dyskusja na forum Talk: https://hyperreal.info/talk/butan-topic13015.html

Wzór chemiczny

CCCC

Inne nazwy substancji

gaz do zapalniczek

Odmiany nazwy substancji

butanem, butanu, butanie, butanowi, gazu do zapalniczek, gazowi do zapalniczek, gazem do zapalniczek, gazie do zapalniczek

Wikipedia[edytuj]

Na polskiej Wikipedii substancji poświęcona jest strona: https://pl.wikipedia.org/wiki/Butan

Informacje ogólne[edytuj]

Butan to organiczny związek chemiczny o wzorze CH3CH2CH2CH3. Jest on alkana o czterech atomach węgla w cząsteczce. Jest gazem na normalnych warunkach temperatury i ciśnienia. Butan jest często stosowany jako paliwo w butlach gazowych do zasilania urządzeń takich jak grzewcze piece, kuchenki gazowe czy grille. Może być również wykorzystywany jako składnik benzyny. Jest bezbarwny i bezwonny, jednak miesza się z powietrzem tworząc wybuchową mieszaninę. Ma niską toksyczność, ale może powodować zawroty głowy i nudności przy długotrwałym narażeniu. Butan jest również używany jako środek do wytwarzania pianek poliuretanowych, które znajdują zastosowanie w izolacji termicznej, meblarstwie czy budownictwie. W przyrodzie występuje w małych ilościach w ropy naftowej i gazie ziemnym, jednak większość butanu jest produkowana na drodze destylacji frakcyjnej ropy naftowej lub rafinacji gazu ziemnego.

Opracowania naukowe[edytuj]

Nietypowy przypadek śmiertelnego zatrucia nastolatka butanem na skutek inhalacji gazu do zapalniczek wbrew jego woli [1]

Autorskie zdjęcia i filmy związane z substancją[edytuj]

Otrzymywanie / pozyskiwanie[edytuj]

Butan można otrzymać na kilka różnych sposobów. Jednym z nich jest destylacja ropy naftowej, podczas której separuje się go z innych związków węglowodorowych. Można go również otrzymać poprzez kraking gazu ziemnego lub destylację benzyny. Innym sposobem jest proces katalizy węglowodorów, w którym związki węglowodorowe są poddawane reakcji katalizatora w odpowiednich warunkach, by otrzymać butan. Można go także otrzymać poprzez hydrolizę etanolu lub fermentację cukru.

Zastosowanie[edytuj]

Zastosowanie medyczne[edytuj]

Zastosowanie rekreacyjne[edytuj]

Inne zastosowania[edytuj]

Butan jest stosowany do napełniania zapalniczek.

Sposoby przyjmowania, dawkowanie i zagrożenia[edytuj]

Najpopularniejszą i jedyną powszechnie znaną metodą przyjmowania butaniu jest inhalacja. Może powodować odmrożenia, ze względu na niską temperaturę przy opuszczaniu pojemnika pod ciśnieniem. Znane są przypadki śmierci już przy bardzo niskich dawkach, między innymi przez zatrzymanie akcji serca oraz zespół ostrej niewydolności oddechowej spowodowany uszkodzeniem płuc.

Funkcjonowanie na rynku lub w podziemiu[edytuj]

Można go kupić praktycznie wszędzie, znajduje się w zapalniczkach

Chemia i farmakologia substancji[edytuj]

Uzależnienie i sposoby jego leczenia[edytuj]

Pamiętaj! Hyperreal posiada spis placówek pomocy uzależnionym: https://hyperreal.info/help

Status prawny w poszczególnych krajach[edytuj]

Polska[edytuj]

Pamiętaj! Na forum hyperreala mamy dział poruszający prawne kwestie użytkowania narkotyków: https://hyperreal.info/talk/prawo.html

Obecność substancji / rośliny w dziełach kultury i dyskursie społecznym[edytuj]

@@ Linia 10: / Linia 10: @@
 == Informacje ogólne ==
+'''Butan''' to organiczny związek chemiczny o wzorze '''CH3CH2CH2CH3'''. Jest on alkana o czterech atomach węgla w cząsteczce. Jest gazem na normalnych warunkach temperatury i ciśnienia. Butan jest często stosowany jako paliwo w butlach gazowych do zasilania urządzeń takich jak grzewcze piece, kuchenki gazowe czy grille. Może być również wykorzystywany jako składnik benzyny. Jest bezbarwny i bezwonny, jednak miesza się z powietrzem tworząc wybuchową mieszaninę. Ma niską toksyczność, ale może powodować zawroty głowy i nudności przy długotrwałym narażeniu. Butan jest również używany jako środek do wytwarzania pianek poliuretanowych, które znajdują zastosowanie w izolacji termicznej, meblarstwie czy budownictwie. W przyrodzie występuje w małych ilościach w ropy naftowej i gazie ziemnym, jednak większość butanu jest produkowana na drodze destylacji frakcyjnej ropy naftowej lub rafinacji gazu ziemnego.
 === Opracowania naukowe ===
@@ Linia 18: / Linia 20: @@
 == Otrzymywanie / pozyskiwanie ==
+Butan można otrzymać na kilka różnych sposobów. Jednym z nich jest destylacja ropy naftowej, podczas której separuje się go z innych związków węglowodorowych. Można go również otrzymać poprzez kraking gazu ziemnego lub destylację benzyny. Innym sposobem jest proces katalizy węglowodorów, w którym związki węglowodorowe są poddawane reakcji katalizatora w odpowiednich warunkach, by otrzymać butan. Można go także otrzymać poprzez hydrolizę etanolu lub fermentację cukru.
 == Zastosowanie ==
@@ Linia 24: / Linia 28: @@
 === Zastosowanie rekreacyjne ===
-Nastolatki coraz częściej sięgają po gazowe zapalniczki i pojemniki z gazem do ich napełniania. By się... narkotyzować. Przed zjawiskiem ostrzega policja, straż miejska i Monar, który twierdzi, że zaczyna ono być plagą
-Patrol straży miejskiej na placu zabaw przy ul. Botanicznej natknął się na 14-latka i o rok starszego kolegę, którzy wdychali gaz z zapalniczek. Strażnicy odwieźli nastolatków do domu i powiadomili policję.
-- Dzieci odurzały się gazem. Nie przypominam sobie, aby wcześniej zdarzały się takie interwencje - mówi Zbigniew Raszewski ze straży miejskiej.
-Dla policji to również nowe zjawisko. - Po raz pierwszy mieliśmy do czynienia ze zgłoszeniem o odurzaniu się nastolatków za pomocą propanu-butanu - przyznaje nadkom. Joanna Lazar, rzeczniczka częstochowskiej policji.
-Tymczasem do częstochowskiego Monaru dotarli już pierwsi pacjenci odurzający się gazem z zapalniczek. Przyprowadzili ich rodzice.
-- Niestety, wśród dzieci to coraz powszechniejszy środek odurzający. Trudny do wykrycia, bo w przeciwieństwie do kleju nie pozostawia żadnego zapachu. Po gaz sięgają najmłodsi - przestrzega Jacek Owczarski z Monaru.
-Owczarski twierdzi, że wiedza rodziców, pedagogów czy służb mundurowych o wynajdywanych co rusz nowych środkach odurzających jest znikoma.
-- Ja sam, gdybym się bez przerwy nie dokształcał, byłbym w tyle za "wynalazcami". Gdy mamy spotkania z nauczycielami, staramy się ich uczulać, że młodzież sięga po środki, które z pozoru wydają się niegroźne. Uczulam, że gazowa zapalniczka w kieszeni małolata wcale nie oznacza, że pali on papierosy - podkreśla Owczarski.
-Policjanci są w kłopocie. Za posiadanie gazu do zapalniczek nie grożą przecież żadne sankcje. Kupić go za niewielkie pieniądze można w każdym kiosku. Samo narkotyzowanie się też nie jest karalne.
-Na stronie internetowej częstochowskiej policji, choć można doszukać się kierowanych do rodziców ostrzeżeń przed środkami narkotycznymi, to nie ma ani słowa, że nastolatki sięgają też po gaz do zapalniczek.
-Co może się wydarzyć, gdy dorośli w porę nie zareagują? W połowie października 14-letni uczeń gimnazjum z Borowej Oleśnickiej zmarł podczas wycieczki szkolnej. Klasa wracała autokarem z przedstawienia teatralnego we Wrocławiu. Jeden z uczniów nagle stracił przytomność. Lekarzom nie udało się go uratować. Jego klasowi koledzy przyznali potem, że w autokarze pili wódkę i wdychali gaz do zapalniczek. - Żeby nas kręcił - mówili.
-Gaz do zapalniczek
-Butan - gaz do zapalniczek - powoduje silne opuchnięcie gardła aż do uduszenia się. Tak jak kleje, rozpuszczalniki, farby i lakiery należy do grupy tzw. inhalantów. Większość rejestrowanych przypadków dowodzi, iż użytkownikami tego typu środków są dzieci między 10. a 14. rokiem życia. Długotrwałe odurzanie się środkami inhalacyjnymi prowadzi do uszkodzeń wątroby i nerek, szpiku kostnego.
-Oznaki użycia: zaburzenia mowy, nieporadność ruchowa, gadatliwość, nadwrażliwość na światło, kichanie i kaszel, ożywienie i podniecenie
-Objawy po użyciu: senność lub euforia, zawroty głowy, odrętwienie, gadatliwość, zaburzenia koordynacji ruchowej i osłabienie napięcia mięśniowego, utrata łaknienia, opóźnione czynności odruchowe, zamazana mowa, zaburzona ocena sytuacji, nadwrażliwość na światło, przyspieszone tętno, stan zapalny i krwawienie z nosa, bóle w klatce piersiowej, bóle stawów, ból głowy.
 === Inne zastosowania ===
+Butan jest stosowany do napełniania zapalniczek.
 == Sposoby przyjmowania, dawkowanie i zagrożenia ==
+Najpopularniejszą i jedyną powszechnie znaną metodą przyjmowania butaniu jest inhalacja. Może powodować odmrożenia, ze względu na niską temperaturę przy opuszczaniu pojemnika pod ciśnieniem. Znane są przypadki śmierci już przy bardzo niskich dawkach, między innymi przez zatrzymanie akcji serca oraz zespół ostrej niewydolności oddechowej spowodowany uszkodzeniem płuc.
 == Funkcjonowanie na rynku lub w podziemiu ==