Efedryna: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja nieprzejrzana] | [wersja przejrzana] |
| (Nie pokazano 4 pośrednich wersji utworzonych przez tego samego użytkownika) | |||
| Linia 10: | Linia 10: | ||
== Informacje ogólne == | == Informacje ogólne == | ||
Efedryna to organiczny związek chemiczny, pochodna fenyloetyloaminy. Jest prekursorem narkotykowym, ma również właściwości psychoaktywne sama w sobie. Działa jako stymulant OUN. | [[Efedryna]] to organiczny związek chemiczny, pochodna fenyloetyloaminy. Jest prekursorem narkotykowym, ma również właściwości psychoaktywne sama w sobie. Działa jako stymulant OUN. | ||
Efedryna w swojej naturalnej postaci, znana jako má huáng w tradycyjnej medycynie chińskiej, została udokumentowana w Chinach od czasów dynastii Han (206 p.n.e. - 220 n.e.) jako środek przeciwastmatyczny i pobudzający. W 1885 r. chemiczna synteza efedryny została po raz pierwszy przeprowadzona przez japońskiego chemika organicznego Nagai Nagayoshi w oparciu o jego badania nad tradycyjnymi japońskimi i chińskimi lekami ziołowymi. Przemysłowa produkcja efedryny w Chinach rozpoczęła się w latach dwudziestych XX wieku, kiedy to firma Merck rozpoczęła marketing i sprzedaż leku jako efedryny. Eksport efedryny z Chin na Zachód wzrósł z 4 do 216 ton w latach 1926-1928. | |||
Efedryna stała się bardzo popularnym i skutecznym lekiem na astmę, szczególnie dlatego, że w przeciwieństwie do adrenaliny (do tego czasu standardowej terapii), może być podawana doustnie. Efedryna w leczeniu astmy osiągnęła swój zenit pod koniec lat 50-tych XX wieku, od kiedy to nastąpił stopniowy i nieunikniony spadek jej terapeutycznego zastosowania. | |||
Z głównego nurtu medycyny efedryna przeniosła się do strefy zmierzchu narkotyków ulicznych i suplementów diety. Produkty z efedryny i efedryny są obecnie zakazane lub ściśle regulowane w wielu krajach, ponieważ są one głównym źródłem produkcji uzależniającego związku metamfetaminy i są związane z poważnymi zdarzeniami niepożądanymi, takimi jak zawały serca i udary mózgu. | |||
=== Opracowania naukowe === | === Opracowania naukowe === | ||
| Linia 38: | Linia 44: | ||
== Chemia i farmakologia substancji == | == Chemia i farmakologia substancji == | ||
Efedryna jest podstawioną amfetaminą i strukturalnym analogiem metamfetaminy. Od metamfetaminy różni się jedynie obecnością grupy hydroksylowej (-OH). | |||
Efedryna jest aminą sympatykomimetyczną i podstawioną amfetaminą. Jej struktura molekularna jest podobna do fenylopropanolaminy, metamfetaminy i epinefryny (adrenaliny). Pod względem chemicznym jest to alkaloid o szkielecie fenetyloaminowym występujący w różnych roślinach z rodzaju Ephedra (rodzina Ephedraceae). Działa głównie poprzez zwiększenie aktywności noradrenaliny (noradrenaliny) na receptorach adrenergicznych. Najczęściej sprzedawana jest w postaci chlorowodorku lub soli siarczanowej. | |||
Efedryna wykazuje izomeryzm optyczny i ma dwa centra chiralne, co daje cztery stereoizomery. Zgodnie z konwencją, para enancjomerów o stereochemii (1R,2S) i (1S,2R) nazywana jest efedryną, podczas gdy para enancjomerów o stereochemii (1R,2R) i (1S,2S) nazywana jest pseudoefedryną. Efedryna jest podstawioną amfetaminą i strukturalnym analogiem metamfetaminy. Od metamfetaminy różni się jedynie obecnością grupy hydroksylowej (-OH). | |||
Podstawowy mechanizm działania efedryny polega na zwiększaniu aktywności katecholamin w receptorach adrenergicznych alfa, beta-1 i beta-2. Działa ona również jako NDRA (środek uwalniający noradrenalinę i dopaminę). | |||
Efedryna, amina sympatykomimetyczna, działa na część współczulnego układu nerwowego (SNS). Główny mechanizm działania polega na pośredniej stymulacji układu receptorów adrenergicznych poprzez zwiększenie aktywności noradrenaliny w postsynaptycznych receptorach α i β. Obecność bezpośrednich interakcji z receptorami α jest mało prawdopodobna, ale nadal kontrowersyjna. [L-efedryna, a w szczególności jej stereoizomer norpseudoefedryna (który jest również obecny w Catha edulis) ma pośrednie działanie sympatykomimetyczne, a ze względu na zdolność do przekraczania bariery krew-mózg, jest stymulantem OUN podobnym do amfetaminy, ale mniej wyraźnym, ponieważ uwalnia noradrenalinę i dopaminę w istocie czarnej. | |||
Obecność grupy N-metylowej zmniejsza powinowactwo wiązania z receptorami α w porównaniu z norefedryną. Efedryna wiąże się jednak lepiej niż N-metyloefedryna, która ma dodatkową grupę metylową przy atomie azotu. Również orientacja steryczna grupy hydroksylowej jest ważna dla wiązania receptora i aktywności funkcjonalnej. | |||
{{info|Źródło - Psychonautwiki.org|alert-info}} | |||
== Uzależnienie i sposoby jego leczenia == | == Uzależnienie i sposoby jego leczenia == | ||
| Linia 52: | Linia 72: | ||
W Polsce efedryna jest prekursorem grupy I-R. Dostępna wyłącznie na receptę. | W Polsce efedryna jest prekursorem grupy I-R. Dostępna wyłącznie na receptę. | ||
=== Szwecja === | |||
Efedryna jest lekiem wydawanym na receptę. | |||
=== Stany Zjednoczone === | |||
Efedryna jest kontrolowana na mocy ustawy o zwalczaniu epidemii metamfetaminy z 2005 r. i można ją kupić za ladą we wszystkich stanach USA. Wszystkie zakupy pseudoefedryny, efedryny i fenylopropanolaminy są przechowywane i utrzymywane w stanowych bazach danych, aby zapewnić, że żadna osoba nie może przekroczyć dziennych i miesięcznych progów. Dzienny limit wynosi 3,6 g każdej z tych substancji i 9 g na okres 30 dni. Produkty z pseudoefedryną można również kupić w większych ilościach na ważną receptę. | |||
{{info|Na forum hyperreala mamy dział poruszający prawne kwestie użytkowania narkotyków: https://hyperreal.info/talk/prawo.html|alert-info}} | {{info|Na forum hyperreala mamy dział poruszający prawne kwestie użytkowania narkotyków: https://hyperreal.info/talk/prawo.html|alert-info}} | ||
== Obecność substancji / rośliny w dziełach kultury i dyskursie społecznym == | == Obecność substancji / rośliny w dziełach kultury i dyskursie społecznym == | ||
Aktualna wersja na dzień 17:56, 5 gru 2023
Klasyfikacja podstawowa
Metka substancji
hyperreal.info
Tripraporty na NeuroGroove: http://neurogroove.info/tagi/apteka/efedryna
Dyskusja na forum Talk: https://hyperreal.info/talk/efedryna.html
Wzór chemiczny
![[]](/wzory/Efedryna.svg)
CC(C(C1=CC=CC=C1)O)NCInne nazwy substancji
2-(metyloamino)-1-fenylopropan-1-ol, efka, Herbal XTC, Ephedrinum
Odmiany nazwy substancji
efedryny, efedrynę, efedryną, efedrynie, efki, efce, efką
Wikipedia
Na polskiej Wikipedii substancji poświęcona jest strona: https://pl.wikipedia.org/wiki/efedryna
Informacje ogólne
Efedryna to organiczny związek chemiczny, pochodna fenyloetyloaminy. Jest prekursorem narkotykowym, ma również właściwości psychoaktywne sama w sobie. Działa jako stymulant OUN.
Efedryna w swojej naturalnej postaci, znana jako má huáng w tradycyjnej medycynie chińskiej, została udokumentowana w Chinach od czasów dynastii Han (206 p.n.e. - 220 n.e.) jako środek przeciwastmatyczny i pobudzający. W 1885 r. chemiczna synteza efedryny została po raz pierwszy przeprowadzona przez japońskiego chemika organicznego Nagai Nagayoshi w oparciu o jego badania nad tradycyjnymi japońskimi i chińskimi lekami ziołowymi. Przemysłowa produkcja efedryny w Chinach rozpoczęła się w latach dwudziestych XX wieku, kiedy to firma Merck rozpoczęła marketing i sprzedaż leku jako efedryny. Eksport efedryny z Chin na Zachód wzrósł z 4 do 216 ton w latach 1926-1928.
Efedryna stała się bardzo popularnym i skutecznym lekiem na astmę, szczególnie dlatego, że w przeciwieństwie do adrenaliny (do tego czasu standardowej terapii), może być podawana doustnie. Efedryna w leczeniu astmy osiągnęła swój zenit pod koniec lat 50-tych XX wieku, od kiedy to nastąpił stopniowy i nieunikniony spadek jej terapeutycznego zastosowania.
Z głównego nurtu medycyny efedryna przeniosła się do strefy zmierzchu narkotyków ulicznych i suplementów diety. Produkty z efedryny i efedryny są obecnie zakazane lub ściśle regulowane w wielu krajach, ponieważ są one głównym źródłem produkcji uzależniającego związku metamfetaminy i są związane z poważnymi zdarzeniami niepożądanymi, takimi jak zawały serca i udary mózgu.
Opracowania naukowe
Autorskie zdjęcia i filmy związane z substancją
Otrzymywanie / pozyskiwanie
Czystą Efedryne można uzyskać poprzez ekstrakcje z krzewu Przęśli Chińskiej (ephedra sinica). Śladowe ilości występują także w igłach Cisu Pospolitego.
Zastosowanie
Zastosowanie medyczne
W medycynie efedryna bywa stosowana w leczeniu zapaści, wstrząsu i niedociśnienia jako środek hipertensyjny oraz jako lek wykrztuśny na receptę. Dostępne są również preparaty w postaci kropli do nosa, przepisywane w stanach zapalnych błony śluzowej nosa lub zatok przynosowych.
Zastosowanie rekreacyjne
Działanie psychoaktywne efedryny jest wykorzystywane w celu uzyskania stymulacji, pobudzenia i zwiększenia produktywności. Efedryna jest również prekusorem narkotykowym, używanym do nielegalnej produkcji innych pochodnych fenyloetyloaminy.
Inne zastosowania
Sposoby przyjmowania, dawkowanie i zagrożenia
Efedryna podawana może być podskórnie, domięśniowo, donosowo, a także doustnie w postaci syropu lub drażetek.
Zagrożenia obejmują głównie nadmierny wzrost akcji serca i ciśnienia krwi, a także zwiększone ryzyko zaburzeń rytmu serca.
Funkcjonowanie na rynku lub w podziemiu
Nielegalnie sprzedawane sa postacie tussipectu w kapsach i efedryna iniekcyjna w "strzalach". Najlatwiej efedryne dostac na silowniach lub na allegro w roznych spalaczach np: ECA lub T5
Chemia i farmakologia substancji
Efedryna jest podstawioną amfetaminą i strukturalnym analogiem metamfetaminy. Od metamfetaminy różni się jedynie obecnością grupy hydroksylowej (-OH).
Efedryna jest aminą sympatykomimetyczną i podstawioną amfetaminą. Jej struktura molekularna jest podobna do fenylopropanolaminy, metamfetaminy i epinefryny (adrenaliny). Pod względem chemicznym jest to alkaloid o szkielecie fenetyloaminowym występujący w różnych roślinach z rodzaju Ephedra (rodzina Ephedraceae). Działa głównie poprzez zwiększenie aktywności noradrenaliny (noradrenaliny) na receptorach adrenergicznych. Najczęściej sprzedawana jest w postaci chlorowodorku lub soli siarczanowej.
Efedryna wykazuje izomeryzm optyczny i ma dwa centra chiralne, co daje cztery stereoizomery. Zgodnie z konwencją, para enancjomerów o stereochemii (1R,2S) i (1S,2R) nazywana jest efedryną, podczas gdy para enancjomerów o stereochemii (1R,2R) i (1S,2S) nazywana jest pseudoefedryną. Efedryna jest podstawioną amfetaminą i strukturalnym analogiem metamfetaminy. Od metamfetaminy różni się jedynie obecnością grupy hydroksylowej (-OH).
Podstawowy mechanizm działania efedryny polega na zwiększaniu aktywności katecholamin w receptorach adrenergicznych alfa, beta-1 i beta-2. Działa ona również jako NDRA (środek uwalniający noradrenalinę i dopaminę).
Efedryna, amina sympatykomimetyczna, działa na część współczulnego układu nerwowego (SNS). Główny mechanizm działania polega na pośredniej stymulacji układu receptorów adrenergicznych poprzez zwiększenie aktywności noradrenaliny w postsynaptycznych receptorach α i β. Obecność bezpośrednich interakcji z receptorami α jest mało prawdopodobna, ale nadal kontrowersyjna. [L-efedryna, a w szczególności jej stereoizomer norpseudoefedryna (który jest również obecny w Catha edulis) ma pośrednie działanie sympatykomimetyczne, a ze względu na zdolność do przekraczania bariery krew-mózg, jest stymulantem OUN podobnym do amfetaminy, ale mniej wyraźnym, ponieważ uwalnia noradrenalinę i dopaminę w istocie czarnej.
Obecność grupy N-metylowej zmniejsza powinowactwo wiązania z receptorami α w porównaniu z norefedryną. Efedryna wiąże się jednak lepiej niż N-metyloefedryna, która ma dodatkową grupę metylową przy atomie azotu. Również orientacja steryczna grupy hydroksylowej jest ważna dla wiązania receptora i aktywności funkcjonalnej.
Uzależnienie i sposoby jego leczenia
Status prawny w poszczególnych krajach
Kanada
Efedryna może być sprzedawana do celów oddechowych w 8-miligramowych dawkach OTC.
Polska
W Polsce efedryna jest prekursorem grupy I-R. Dostępna wyłącznie na receptę.
Szwecja
Efedryna jest lekiem wydawanym na receptę.
Stany Zjednoczone
Efedryna jest kontrolowana na mocy ustawy o zwalczaniu epidemii metamfetaminy z 2005 r. i można ją kupić za ladą we wszystkich stanach USA. Wszystkie zakupy pseudoefedryny, efedryny i fenylopropanolaminy są przechowywane i utrzymywane w stanowych bazach danych, aby zapewnić, że żadna osoba nie może przekroczyć dziennych i miesięcznych progów. Dzienny limit wynosi 3,6 g każdej z tych substancji i 9 g na okres 30 dni. Produkty z pseudoefedryną można również kupić w większych ilościach na ważną receptę.