Fentanyl
Klasyfikacja podstawowa
Metka substancji
hyperreal.info
Tripraporty na NeuroGroove: http://neurogroove.info/tagi/apteka/fentanyl
Dyskusja na forum Talk: https://hyperreal.info/talk/fentanyl-watek-ogolny-t210.html
Wzór chemiczny
Nazwa generyczna
Inne nazwy substancji
Fentanylum, fent, N-fenylo-N-[1-(2-fenyloetylo)piperydyn-4-ylo]propanoamid
Odmiany nazwy substancji
fentanylu, fentanylem, fentanylowi, fenta, fentowi, fentem, fencie
Wikipedia
Na polskiej Wikipedii substancji poświęcona jest strona: https://pl.wikipedia.org/wiki/fentanyl
Informacje ogólne
Opracowania naukowe
Autorskie zdjęcia i filmy związane z substancją
Otrzymywanie / pozyskiwanie
Zastosowanie
Zastosowanie medyczne
Stosowany w anestezjologii oraz leczeniu silnego bólu (przy wysokiej tolerancji na inne opioidy, zwłaszcza w drugim przypadku), przeważnie w postaci plastrów. Jego pochodne, jak np. karfentanyl mogą być używane jako broń biologiczna, było tak np. w przypadku odbicia przez FSB ataku na teatr w Moskwie w 2003 roku.
Zastosowanie rekreacyjne
Podobnie jak inne opioidy, fentanyl jest stosowany pozamedycznie w celu wywołania silnej euforii oraz fizycznego i psychicznego błogostanu. Bywa stosowany w celu odurzenia jako substytut heroiny. Silniejszy od heroiny, traktowany jako najcięższy z grupy opioidów.
Inne zastosowania
Sposoby przyjmowania, dawkowanie i zagrożenia
Fentanyl podawany może być doustnie, dożylnie, podjęzykowo, donosowo, a także podskórnie przez system transdermalny. Jego pochodne, takie jak furanyl-fentanyl bywają również palone.
Niemedyczne stosowanie fentanylu przez osoby bez tolerancji na opioidy może być bardzo niebezpieczne i doprowadziło do licznych zgonów. Fentanyl jest potencjalnie śmiertelny przy dużych dawkach, a nawet osoby z tolerancją opiatów są obarczone dużym ryzykiem przedawkowania. Gdy fentanyl znajdzie się w organizmie użytkownika, niezwykle trudno jest zatrzymać jego działanie ze względu na charakter wchłaniania. Ze względu na bardzo wysoką wytrzymałość czystego proszku fentanylowego bardzo trudno jest odpowiednio rozcieńczyć, a często uzyskana mieszanina może być zbyt silna, a zatem bardzo niebezpieczna. Jest również potencjalnie śmiertelny po zmieszaniu z depresantami takimi jak alkohol lub benzodiazepiny.
Głównymi działaniami niepożądanymi fentanylu są zaparcia, nudności, wymioty, spadek ciśnienia krwi i częstości oddechów i bradykardia. Fentanyl bardzo silnie uzależnia fizycznie i psychicznie.
Ważne jest, aby uważać, że należy zachować szczególną ostrożność podczas stosowania fentanylu ze względu na jego bardzo dużą moc i zdolność wchłaniania przez skórę. Oznacza to, że po prostu nieumyślne rozlanie bardzo małej ilości fentanylu na skórę może spowodować śmiertelne przedawkowanie.
Przedawkowanie fentanylu może prowadzić do depresji oddechowej, mogącej skończyć się uduszeniem.
Funkcjonowanie na rynku lub w podziemiu
Bywa dodawany do innych narkotyków, zwłaszcza opiatów i opioidów, jak heroina. Jego (oraz pochodnych) obecność w towarze pozwalają łatwo wykryć w domowych warunkach testy w postaci pasków. Jego pochodne były sprzedawane w sklepach RC, również jako maczanki jak np. Czarodziej (substancja naniesiona na podkład ziołowy), zanim zostały zdelegalizowane w sierpniu 2018 roku. W porównaniu z innymi opioidami trudniej dostępny na rynku, ze względu na syntetyczne pochodzenie, ściśle ograniczoną i kontrolowaną produkcję na potrzeby lecznicze oraz fakt, że handlu nim nie dopuszcza nawet część darknetowych sklepów.
Chemia i farmakologia substancji
Uzależnienie i sposoby jego leczenia
Fentanyl powoduje bardzo silne uzależnienie fizyczne i psychiczne, a tolerancja na jego pozytywne efekty rośnie niezwykle szybko. Jego nagłe odstawienie powoduje niezwykle silny i bolesny zespól abstynencyjny, który może zagrażać życiu. Objawami odstawienia są silne bóle głowy i mięśni, wymioty, biegunka, wstręt do jedzenia, dreszcze i poty, poszerzenie źrenic ze łzawieniem oczu, drżenia mięśniowe, przyspieszenie akcji serca, podwyższenie ciśnienia krwi i bezsenność z uporczywym ziewaniem. Nagłe odstawienie fentanylu u osoby uzależnionej fizycznie może skończyć się śmiercią i powinno być nadzorowane przez specjalistów.
Status prawny w poszczególnych krajach
Polska
Fentanyl w Polsce znajduje się w grupie I-N na wykazie środków odurzających. Jego posiadanie bez wskazań lekarskich jest nielegalne. Dostępny jest wyłącznie na specjalną receptę narkotyczną (Rpw).