Kofeina: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
(→Otrzymywanie / pozyskiwanie: Dodanie preparatyki: "Wyodrębnianie z liści herbaty") |
|||
| (Nie pokazano 1 pośredniej wersji utworzonej przez tego samego użytkownika) | |||
| Linia 16: | Linia 16: | ||
== Otrzymywanie / pozyskiwanie == | == Otrzymywanie / pozyskiwanie == | ||
| + | |||
| + | <p><b style="font-size: 19pt;">Wyodrębnianie z liści herbaty</b></p> | ||
| + | <p></p> | ||
| + | <p>'''Umieszczenie [https://hyperreal.info/talk/post496877.html#p496877 oryginalnej preparatyki]: [https://hyperreal.info/talk/hyperrealowicz/Heroine2/ Heroine2]''', 7 maja 2009</p> | ||
| + | <p>'''Redakcja preparatyki: [https://hyperreal.info/talk/hyperrealowicz/Czeslaw'/ Czeslaw]''', 2 stycznia 2017</p> | ||
| + | |||
| + | <br> | ||
| + | <br> | ||
| + | <strong>Odczynniki</strong> | ||
| + | <br> | ||
| + | Liście herbaty 100g <br> | ||
| + | Alkohol etylowy 400ml <br> | ||
| + | Tlenek magnezowy 50g <br> | ||
| + | Kwas siarkowy 10% 50ml <br> | ||
| + | Chloroform 150ml <br> | ||
| + | Wodorotlenek sodowy<br> | ||
| + | roztwór 10% 5-10ml <br> | ||
| + | Węgiel aktywny <br> | ||
| + | <br> | ||
| + | <strong>Aparatura</strong><br> | ||
| + | Kolba kulista 500ml<br> | ||
| + | Aparat Soxhleta<br> | ||
| + | Łaźnia elektryczna<br> | ||
| + | Chłodnica zwrotna<br> | ||
| + | Parownica porcelanowa<br> | ||
| + | 3 kolby stożkowe 100,1000,2000ml<br> | ||
| + | Zestaw do zagęszczania pod zmniejszonym ciśnieniem<br> | ||
| + | Lejek sitowy<br> | ||
| + | Kolba ssawkowa<br> | ||
| + | Rozdzielacz<br> | ||
| + | Zestaw do oddestylowania rozpuszczalników<br> | ||
| + | <br> | ||
| + | <strong>Preparatyka</strong><br> | ||
| + | W gilzie ekstraktora Soxhleta umieszcza się 100g dokładnie sproszkowanych liści herbaty, ekstraktor łączy się z kolbą kulistą (poj.500ml) zawierającą 300ml etanolu i chłodnicą zwrotną. Herbatę zwilża się dokładnie małymi porcjami etanolu (ok.100ml), po czym ogrzewa zawartość kolby na łaźni elektrycznej w temperaturze wrzenia. Ekstrakcję prowadzi się tak długo, aż spływający wyciąg będzie bezbarwny (ok. 15godz.)<strong><sup>[1]</sup></strong> | ||
| + | . Następnie przygotowuje się gęstą zawiesinę 50g tlenku magnezowego w 300ml wody, dodaje do niej porcjami, dokładnie mieszając, otrzymany wyciąg alkoholowy, po czym odparowuje do sucha na łaźni wodnej. Szarozieloną sypką pozostałość ekstrahuje się 3-krotnie wrzącą wodą (500, 2*250ml). Do połączonych wyciągów wodnych dodaje się 50ml 10% kwasu siarkowego i zagęszcza do ok. 1/3 objętości<strong><sup>[2]</sup></strong> | ||
| + | .Pozostałość, po ochłodzeniu do temperatury pokojowej, przenosi się do rozdzielacza i ekstrahuje 5-krotnie 30ml porcjami chloroformu. Połączone wyciągi chloroformowe przemywa się 5-10ml 10% roztworu wodorotlenku sodowego, a następnie taką samą objętością wody i po dokładnym oddzieleniu odparowuje całkowicie rozpuszczalnik. Pozostałość (ok.2,7g), stanowiącą surową jasnożółtą kofeinę, oczyszcza się przez krystalizację z niewielkiej ilości wody (ok.8ml) lub rozc. alkoholu (4ml/1g)<strong> | ||
| + | <sup>[3]</sup>. </strong> | ||
| + | Otrzymuje się 2g czystej kofeiny o temp.topn. 236-237*.<br> | ||
| + | <br> | ||
| + | <strong>Uwagi</strong> | ||
| + | <br> | ||
| + | <strong><sup>[1]</sup></strong> | ||
| + | Podany czas wystarcza praktycznie do ilościowego wyekstrahowania kofeiny.<br> | ||
| + | <strong><sup>[2]</sup></strong> | ||
| + | Ewentualnie wytrącony osad odsącza się z gorącego roztworu na lejku sitowym i po odparowaniu ekstraktu łączy z pozostałością.<br> | ||
| + | <strong><sup>[3]</sup></strong> | ||
| + | Z powodu dobrej rozpuszczalności krystalizacja kofeiny z wody i rozc. alkoholu (1:1) jest dość trudna. Jeżeli wydajność po krystalizacji jest zbyt niska, przesącz należy zagęścić na łaźni wodnej do bardzo małej objętości.<br> | ||
| + | <br> | ||
| + | <strong>Źródła</strong> | ||
| + | <ol> | ||
| + | <li>Gatterman L. Wieland H., <b>Preparatyka chemiczna organiczna</b> (tłum. pol); KTW, Kraków 1949; s. 404</li> | ||
| + | <li>Zofia Jerzmanowska, <b>Preparatyka organicznych środków chemicznych</b>PZWL, 1972</li> | ||
| + | </ol> | ||
== Zastosowanie == | == Zastosowanie == | ||
Wersja z 09:02, 2 sty 2017
Klasyfikacja podstawowa[edytuj]
Metka substancji[edytuj]
hyperreal.info
Tripraporty na NeuroGroove: http://neurogroove.info/tagi/chemia/kofeina
Dyskusja na forum Talk: https://hyperreal.info/talk/kofeina-tek-ogolny-t406.html
Wzór chemiczny
![[]](wzory/Kofeina.svg)
CN1C=NC2=C1C(=O)N(C(=O)N2C)CInne nazwy substancji
teina, mateina, guaranina, 1,3,7-trimetylo-1H-puryno-2,6(3H,7H)-dion, 1,3,7-trimetyloksantyna, 1-metyloteobromina , Coffeinum
Odmiany nazwy substancji
kofeiny, kofeinę, kofeiną, kofeinie, mateinę, mateinie, mateiną, mateiny, teiny, teinę, teiną, teinie, guaraninę, guaraninie, guaraniną, guaraniny
Wikipedia[edytuj]
Na polskiej Wikipedii substancji poświęcona jest strona: https://pl.wikipedia.org/wiki/kofeina
Informacje ogólne[edytuj]
Opracowania naukowe[edytuj]
Autorskie zdjęcia i filmy związane z substancją[edytuj]
Otrzymywanie / pozyskiwanie[edytuj]
Wyodrębnianie z liści herbaty
Umieszczenie oryginalnej preparatyki: Heroine2, 7 maja 2009
Redakcja preparatyki: Czeslaw, 2 stycznia 2017
Odczynniki
Liście herbaty 100g
Alkohol etylowy 400ml
Tlenek magnezowy 50g
Kwas siarkowy 10% 50ml
Chloroform 150ml
Wodorotlenek sodowy
roztwór 10% 5-10ml
Węgiel aktywny
Aparatura
Kolba kulista 500ml
Aparat Soxhleta
Łaźnia elektryczna
Chłodnica zwrotna
Parownica porcelanowa
3 kolby stożkowe 100,1000,2000ml
Zestaw do zagęszczania pod zmniejszonym ciśnieniem
Lejek sitowy
Kolba ssawkowa
Rozdzielacz
Zestaw do oddestylowania rozpuszczalników
Preparatyka
W gilzie ekstraktora Soxhleta umieszcza się 100g dokładnie sproszkowanych liści herbaty, ekstraktor łączy się z kolbą kulistą (poj.500ml) zawierającą 300ml etanolu i chłodnicą zwrotną. Herbatę zwilża się dokładnie małymi porcjami etanolu (ok.100ml), po czym ogrzewa zawartość kolby na łaźni elektrycznej w temperaturze wrzenia. Ekstrakcję prowadzi się tak długo, aż spływający wyciąg będzie bezbarwny (ok. 15godz.)[1]
. Następnie przygotowuje się gęstą zawiesinę 50g tlenku magnezowego w 300ml wody, dodaje do niej porcjami, dokładnie mieszając, otrzymany wyciąg alkoholowy, po czym odparowuje do sucha na łaźni wodnej. Szarozieloną sypką pozostałość ekstrahuje się 3-krotnie wrzącą wodą (500, 2*250ml). Do połączonych wyciągów wodnych dodaje się 50ml 10% kwasu siarkowego i zagęszcza do ok. 1/3 objętości[2]
.Pozostałość, po ochłodzeniu do temperatury pokojowej, przenosi się do rozdzielacza i ekstrahuje 5-krotnie 30ml porcjami chloroformu. Połączone wyciągi chloroformowe przemywa się 5-10ml 10% roztworu wodorotlenku sodowego, a następnie taką samą objętością wody i po dokładnym oddzieleniu odparowuje całkowicie rozpuszczalnik. Pozostałość (ok.2,7g), stanowiącą surową jasnożółtą kofeinę, oczyszcza się przez krystalizację z niewielkiej ilości wody (ok.8ml) lub rozc. alkoholu (4ml/1g)
[3].
Otrzymuje się 2g czystej kofeiny o temp.topn. 236-237*.
Uwagi
[1]
Podany czas wystarcza praktycznie do ilościowego wyekstrahowania kofeiny.
[2]
Ewentualnie wytrącony osad odsącza się z gorącego roztworu na lejku sitowym i po odparowaniu ekstraktu łączy z pozostałością.
[3]
Z powodu dobrej rozpuszczalności krystalizacja kofeiny z wody i rozc. alkoholu (1:1) jest dość trudna. Jeżeli wydajność po krystalizacji jest zbyt niska, przesącz należy zagęścić na łaźni wodnej do bardzo małej objętości.
Źródła
- Gatterman L. Wieland H., Preparatyka chemiczna organiczna (tłum. pol); KTW, Kraków 1949; s. 404
- Zofia Jerzmanowska, Preparatyka organicznych środków chemicznychPZWL, 1972
Zastosowanie[edytuj]
Zastosowanie medyczne[edytuj]
Zmniejsza odczucie zmęczenia fizycznego i przywraca ostrość umysłu w warunkach słabości lub sennego nastroju. Kofeinę i inne pochodne metyloksantyny stosuje się do leczenia bezdechu u noworodków oraz regulacji rytmu serca. Kofeina wpływa głównie na wyższy szczebel układu nerwowego, działając pobudzająco, zwiększając koncentrację i uwagę, ułatwiając formułowanie myśli i ogólną koordynację ciała. Dopiero w większych dawkach wywiera efekt również na poziomie rdzenia kręgowego.
Zastosowanie rekreacyjne[edytuj]
Spożywana w umiarkowanych ilościach usuwa zmęczenie, polepsza nastrój i koncentrację, zwiększa wydolność fizyczną organizmu, wyostrza uwagę zwiększając funkcje kognitywne, np. pamięć roboczą.
Inne zastosowania[edytuj]
Sposoby przyjmowania, dawkowanie i zagrożenia[edytuj]
Przy przedawkowaniu powyżej 0,5 g powoduje silne pobudzenie psychoruchowe, przyspieszenie i niemiarowość serca, bardzo silne zwiększenie diurezy, nudności, wymioty i osłabienie. W skrajnych przypadkach (w silnym zatruciu) występują drgawki i porażenie ośrodka oddechowego.
Funkcjonowanie na rynku lub w podziemiu[edytuj]
Dostępna w aptece pod postacią kofeiny bezwodnej oraz w ziarnach kawy.
Chemia i farmakologia substancji[edytuj]
Światowe spożycie kofeiny szacuje się na poziom około 120 000 ton rocznie, dzięki czemu jest ona najbardziej popularnie stosowaną substancją o działaniu psychoaktywnym. Taka liczba odpowiada średnio jednej filiżance kawy spożywanej przez każdego człowieka na planecie raz dziennie. Kofeina stymuluje działanie ośrodkowego układu nerwowego oraz zwiększa metabolizm i jako taka jest używana zarówno w celach konsumpcyjnych oraz leczniczych.
Uzależnienie i sposoby jego leczenia[edytuj]
Kofeina powoduje uzależnienie fizyczne, choć słabsze niż np. nikotyna. Zespół abstynencyjny przejawia się zmęczeniem, pogorszeniem nastroju i koncentracji uwagi, często także bólem głowy. Nierzadko występuje również uzależnienie psychiczne. Ryzyko nadużywania kofeiny jest jednak znikome. Przyjmowanie większych dawek nie powoduje przyjemniejszych doznań, a wręcz przeciwnie, zwiększa subiektywne odczucia negatywne, m.in. lęk, niepokój, zdenerwowanie i ogólne pogorszenie nastroju. W badaniach klinicznych zademonstrowano wręcz unikanie dużych dawek przez ochotników. Tak więc kofeina, mimo że jest środkiem psychoaktywnym i do pewnego stopnia uzależniającym, nie zagraża funkcjonowaniu społeczeństwa, ponieważ ograniczenie spożywania następuje tutaj niejako samoistnie.
