Atropina
Klasyfikacja podstawowa
Metka substancji
hyperreal.info
Tripraporty na NeuroGroove: http://neurogroove.info/tagi/apteka/Inne
Dyskusja na forum Talk: https://hyperreal.info/talk/atropina-jej-pochodne-inne-tropany-t28009.html
Wzór chemiczny
Inne nazwy substancji
Atropinum, 3-hydroksy-2-fenylopropanian 8-metylo-8-azabicyklo[3.2.1]oktan-3-ylu
Odmiany nazwy substancji
atropiny, atropiną, atropinę, atropinie
Wikipedia
Na polskiej Wikipedii substancji poświęcona jest strona: https://pl.wikipedia.org/wiki/atropina
Informacje ogólne
Opracowania naukowe
Autorskie zdjęcia i filmy związane z substancją
Otrzymywanie / pozyskiwanie
Atropina występuje we wszystkich częściach pokrzyku wilczej jagody (Atropa belladonna).
Zastosowanie
Zastosowanie medyczne
Znana ze swoich właściwości mocno rozszerzających źrenicę (zastosowanie w okulistyce). Stosowana również w anestezjologii w celu zapobiegania wywoływanej przez anestetyki bradykardii i hipotonii. Rzadziej - jako środek rozkurczowy w tabletkach (preparat Bellapan).
Zastosowanie rekreacyjne
Rekreacyjne stosowanie atropiny jest mało popularne. Atropina należy do delirantów, a jej zażycie (np. w postaci owoców / liści pokrzyku wilczej jagody czy nadużycia leków z atropiną) wywołuje uczucie dysocjacji, zaburzenia koordynacji oraz długotrwałe, realistyczne i często przerażające halucynacje. Mniejsze dawki powodują silne pobudzenie z euforią, niekiedy jednak dysforią lub lękiem.
Inne zastosowania
Sposoby przyjmowania, dawkowanie i zagrożenia
Atropina w lecznictwie jest dostępna w postaci kropli do oczu, tabletek oraz roztworu do wstrzykiwań. Dawkowanie ustala lekarz w sposób ściśle indywidualny dla danego pacjenta, ze względu na bardzo wąski indeks terapeutyczny atropiny. Również w przypadku stosowania rekreacyjnego nietrudno o przedawkowanie, często przypadkowe.
Działania niepożądane atropiny obejmują suchość w ustach, zahamowanie pocenia, podwyższenie ciśnienia krwi i temperatury ciała, przyspieszenie akcji serca, bolesny światłowstręt z zaburzeniami akomodacji i pobudzenie. W wyższych dawkach występuje furia i zerwanie kontaktu z rzeczywistością. Przedawkowanie atropiny prowadzi do wystąpienia ostrego zespołu antycholinergicznego, który bez interwencji medycznej przeważnie kończy się śmiercią. Odtrutką na atropinę jest fizostygmina.
Funkcjonowanie na rynku lub w podziemiu
Atropina jest substancją czynną następujących leków na receptę: Atropinum Sulfuricum WZF, Atropinum Sulfuricum WZF 1%, Bellapan, Reasec (w połączeniu z difenoksylatem). Występuje także w pokrzyku wilczej jagodzie, roślinie spotykanej głównie na południu kraju.
Chemia i farmakologia substancji
Atropina jest organicznym związkiem chemicznym z grupy alkaloidów tropanowych, estrem 3-hydroksytropanu i kwasu 3-hydroksy-2-fenylopropanowego. Jest racematem składającym się z dwóch enancjomerów różniących się konfiguracją przy atomie 2 grupy fenylopropanianowej - enancjomer 2S to hioscyjamina (L-atropina), wykazująca silniejsze działanie niż racemat.
Atropina poraża zakończenia przywspółczulnego układu nerwowego, blokując receptory muskarynowe, co skutkuje obniżeniem wydzielania gruczołów (np. potowych) oraz rozkurczem mięśni gładkich przewodu pokarmowego, oskrzeli i układu moczowego. Poraża akomodację oka i silnie rozszerza źrenice, przyspiesza akcję serca.
Uzależnienie i sposoby jego leczenia
Stosowanie atropiny jako środka rekreacyjnego jest mało powszechne. Na ogół uważa się, że ze względu na wywoływane przez nie efekty, deliranty (w tym atropina) nie powinny powodować uzależnienia. Jednak u niektórych możliwe jest wystąpienie uzależnienia psychicznego.
Status prawny w poszczególnych krajach
Polska
Preparaty zawierające nie mniej niż 0,025 mg siarczanu atropiny w jednej dawce oraz preparaty zawierające ilości winianu atropiny, odpowiadające co najmniej 5% dawki difenoksyny znajdują się w Polsce w grupie III-N środków odurzających. Atropina jest sklasyfikowana jako substancja bardzo silnie działająca (wykaz A) i jest dostępna wyłącznie na receptę.